در تربیت فرزندان، توجه به مسائل و نیازهای روحی و روانی آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. بسیار مهم است که فرزندان گرفتار عقده‌های روانی نباشند تا توانایی دفاعی بدنی بیشتری پیدا کنند و کمتر بیمار شوند. بی‌توجهی والدین به کودک باعث می‌شود که کودک احساس کمبود شخصیت کند. پدر و مادرش فقط به تغذیه‌اش توجه دارند و به شخصیت او احترامی نمی‌گذارند و از این جهت کمبود شخصیتی خود را در لجبازی و نافرمانی و مجادله ابراز می‌دارد. بنابراین والدین باید علاج قبل از وقوع را درباره کودکانشان منظور دارند و شخصیتشان را پایه‌ریزی نمایند.

در قرآن کریم آمده: «فرزندانتان را در خردسالی به آداب (خوب و پسندیده) تشویق و ترغیب کنید.»

از طرفی برخی از والدین فکر می‌کنند که کودکان دچار استرس (دلهره و اضطراب) و ناراحتی‌های روانی نمی‌شوند و از هیجان و ناراحتی‌هایی که در درون طفل وجود دارد، غافل هستند.

گاهی مادر ناآگاه برای نظافت اتاق کودک چوب کبریت‌ها و لوازم بازی‌اش را به هم می‌ریزد و ساختمان‌هایش را خراب می‌کند. از هیجان و ناراحتی‌هایی که در درون طفل ایجاد می‌کند، غافل است. همه این موارد و مثال‌های دیگر، مونه دچار شدن کودکان به استرس و نابسمانی روانی است. بنابراین اگر والدین وظیفه خود را فقط در رفع نیازهای مادی فرزندان خود بدانند و به نیازهای عاطفی و روانی کودکشان آشنا باشند و در پاسخگویی به این نیازها تلاش کنند، روح و روان کودکان هرگز دچار آسیب نخواهد شد.

بحران‌های روانی در دوره کودکی

مشکلات خانوادگی

اختلافات خانوادگی تاثیر عمیقی در کودک می‌گذارد. اگر گفت‌وگوها به حل مشکل ختم شود و تکراری و خسته‌کننده و شدید نباشد، باعث یادگیری طفل و به‌کارگیری گفت‌وگو برای حل اختلاف می‌شود، اما از طرفی درگیری‌های هر روزه، بی‌احترامی‌ها و توهین‌های افراد خانواده به یکدیگر باعث آزردگی روحی کودک خواهد شد. زیرا دعواهای خانوادگی سال‌ها در ذهن او باقی مانده و حتی ممکن است بر زندگی و آینده او تاثیر منفی بگذارد. کودک پدر و مادر را سرمشق قرار می‌دهد و در آینده با همسرش برخورد درستی نخواهد داشت.

از مسائل دیگری که باعث ایجاد نگرانی در کودکان می‌شود، حرف زدن از مشکلات شدید خانواده مانند بدهکاری‌ها است، که در صورت تکرار و رفتار و گفتار نامناسب اعضای خانواده به وجود می‌آید. بهتر است بزرگ‌ترها همیشه از چگونگی حل مشکلات و راه‌های امیدوارانه حرف بزنند و کودک را به زندگی و آینده امیدوار کنند. گاهی نیز بدگویی از افراد فامیل، روح ظریف و حساس کودک را آزرده و او را نسبت به دیگران بدبین می‌سازد. با محبت و گذشت نسبت به دیگران مطمئنا کودک آموزش دیده و در آینده موفق‌تر خواهد شد.

منبع: مرکز مشاوره ستاره ایرانیان-پیشگیری از بیماری‌های روانی کودکان