ژنتیک های رفتاری که همچنین به عنوان ژنتیک های روانی شناخته می شوند، عبارت از مطالعه تاثیر ترکیبات ژنتیکی ارگانیسمی بر روی رفتار و تعامل مابین وراژت و محیط می باشند که بر روی رفتار فرد تاثیر می گذارند.

مباحث مربوط به تعیین کننده های تونایی ها و ناتوانایی های رفتاری در اغلب مواقع به عنوان مباحث “طبیعت – تربیت” مورد اشاره قرار می گیرد.

تاریخچه اولیه

رابطه مابین رفتار و عوامل ژنتیکی یا وراثت برای اولین بار به مطالعه یک دانشمند انگلیسی به اسم سر فرانسیس گالتون (Sir Francis Galton) (1822-1911) بر می گردد که برای اولین بار عبارت “طبیعت و تربیت” را مصطلح کرد.

گالتون خانواده های یک سری افراد مشهور را مورد مطالعه قرار داد و همانند پسر عموی خودش، چارلز داروین (Charles Darwin) به این نتیجه رسید که قدرت های ذهنی در خانواده ها شکل می گیرند.

گالتون اولین فردی بود که در مطالعات ژنتیکی خودش از دوقلوها استفاده کرد و پایه گذار تعداد زیادی از روش های آماری بود که حتی در حال حاضر هم مورد استفاده قرار می گیرند.

اولین مطالعه مربوط به ژنتیک رفتاری انسان در مورد هوش و بیماری روانی برای اولین بار در دهه 1920 صورت گرفت؛ در این دوره محیط زیست گرایی (نظریه ای که بیان می دارد رفتار در نتیجه یک سری عوامل غیرژنتیکی صورت می گیرد.

دقیقا مشابه تجربیات مختلف دوران کودکی) محبوب بود و بعد از این دوره بود که سوء استفاده دولت نازی آلمان از علم ژنتیک باعث شد که اثر ارثی به یک مفهوم زشت و نامناسبی تبدیل شود.

هر چند که در دهه های بعدی مطالعات ژنتیکی بر روی رفتار انسانی همچنان ادامه داشت، ولی در دهه 1970 یک دیدگاه متوازن در حوزه روان پزشکی مسلط شد که اهمیت طبیعت و همچنین تربیت را تایید می کرد.

در حوزه روان شناسی این اصلاحات در دهه 1980 صورت گرفت.

امروزه اکثر مطالعات مربوط به ژنتیک رفتاری بر روی شناسایی ژن های خاصی متمرکز است که بر روی ابعاد رفتاری (همانند شخصیت و هوش) و اختلالات (همانند اوتیسم، فزون کاری، افسردگی و اسکیزوفرنیا) تاثیر می گذارند.

روش های مطالعه

روش های ژنتیکی کمِّی برای تخمین تاثیر خالص عوامل ژنتیکی و محیطی بر روی تفاوت های فردی موجود در ویژگی های پیچیده (همانند ویژگی های رفتاری) به کار گرفته می شوند.

علاوه بر این، روش های ژنتیکی مولکولی برای شناسایی نقش ژن های خاص در تاثیرات ژنتیکی به کار گرفته می شوند. این تحقیقات هم بر روی انسان ها و هم بر روی حیوانات صورت می گیرند؛

با این وجود، مطالعاتی که از مدل های حیوانی استفاده می کنند در مقایسه با مطالعات صورت گرفته بر روی انسان اطلاعات دقیق تری را به دست می دهند، چرا که ژن ها و محیط ها به راحتی در محیط آزمایشگاهی قابل کنترل و دستکاری هستند.

منبع :کانون مشاوران ایران-ژنتیک (وراثت) رفتار