عذرخواهی نشانه قدرت است، نه ضعف

بسیاری افراد بر این باورند که اگر از فرزندشان عذرخواهی کنند، که خود را در نظر آن‌ها ضعیف جلوه داده‌اند و باعث سست شدن قوانینی که برای آن‌ها در نظر گرفته‌اند، شده‌اند. همچنین عقیده دارند که فرزندشان بعد از همه این اتفاقات، فکر می‌کند که کار خوبی انجام داده است.

پی‌بردن به این نکته که لازم نیست این‌گونه تصور کنید، بسیار مهم است. می‌توانید به خاطر کاری که خودتان انجام داده‌اید یا واکنشی که نسبت به رفتار او داشته‌اید، عذرخواهی کنید، بدون این که رفتار او را پذیرفته یا از آن چشم‌پوشی نمایید. این شرط بسیار مهمی است. با عذرخواهی به این روش، معلوم می‌شود که شما قصد نادیده گرفتن قوانین را ندارید. این کار نشانه ضعف نیز نخواهد بود.

بدین ترتیب او نیز به رفتار ناشایست خود ادامه نداده، نفوذ و جذبه شما (توانایی شما برای قانون‌گذاری و یا توقعی که برای اجرای آن دارید) هم زیر سوال نخواهد رفت. بلکه الگوی خوبی برای فرزندتان شده و او نیز تشویق می‌شود در صورتی که کار اشتباهی انجام داد، عذرخواهی کند.

عذرخواهی نشانه غلبه بر غرور
* برابری از لحاظ حقوق انسانی است.

* همدلی به لحاظ لطمه‌ای است که احتمالا به خاطر رفتار شما، به احساس او وارد آمده است.

* احترام گذاشتن به حق او برای برخورداری از رفتاری عادلانه است.

عذرخواهی همانند تمجید کردن است. نباید احساس کنید در معرض خطر هستید یا به اعمال قدرت متوسل شوید، سعی نکنید برتری و موقعیت خود را حفظ کنید. از سوی دیگر، اگر احساس می‌کنید به اندازه کافی قوی بوده و خطری شما را تهدید نمی‌کند، نباید احساس کنید با عذرخواهی کردن، چیز مهمی را از دست خواهید داد. عذرخواهی می‌آموزد که:

* شما هم می‌توانید اشتباه کنید، بدون آن که احساس کنید آبرویتان رفته است.

* عزت نفس شما به اندازه‌ای است که صدمه‌ای به آن وارد نخواهد شد.

* شما آمادگی دارید مسئولیت کار اشتباهی را که انجام داده‌اید، به عهده بگیرید.

* هر کسی می‌تواند اشتباه کند.

* شما و فرزندتان، ممکن است باز هم اشتباهاتی مرتکب شوید.

اعتراف کردن به اشتباه و پذیرفتن مسئولیت آن با عذرخواهی، مسئولیت اشتباهی را که مرتکب شده‌اید، به عهده گرفته و می‌پذیرید کاری که انجام داده‌اید، اشتباه بوده و از انجام آن متاسف هستید. عذرخواهی هم چنین بدین معناست که شما حتی مسئولیت پیامدهای بعدی اشتباهی را که مرتکب شده‌اید، نیز به عهده می‌گیرید.

اگر رسما مسئولیت خطایی را که مرتکب شده‌اید، نپذیرید، ولی در عین حال به خاطر آن یا اتفاقی که افتاده است، ناراحت نباشید، ممکن است این ناراحتی خود را به نوعی بر سر یک نفر دیگر خالی کنید. ممکن است برای اینکه از احساس گناه دور شوید، فرد دیگری را مسئول این اشتباه بدانید. افراد همیشه اطرافیان نزدیک را مسئول اشتباهات خود دانسته و سعی می‌کنند گناه خود را به گردن آن‌ها بیندازند.

اگر مسئولیت اشتباه خود را به گردن فرزندتان می‌اندازید و او را سرزنش می‌کنید، رفتارتان بی‌نهایت ناعادلانه است. با این کار سبب می‌شوید که آن‌ها احساس گناه و سرافکندگی پیدا کنند. اگر متوجه شده‌اید که بیشتر اوقات دیگران را به خاطر اشتباهات، بی‌حوصلگی یا بدرفتاری خودتان، ملامت می‌کنید، (اگر به من نمی‌گفتی به اسباب‌بازی­ات نگاه کنم، قابلمه­ام نمی‌سوخت!»، «اگر این قدر برای بیرون رفتن و خرید کردن اصرار نمی‌کردی، من این‌طوری عصبانی نمی‌شدم!»)،

منبع: مرکز مشاوره و روانشناسی ایران-روانشناسی کودکان:عذرخواهی از کودک